Tai biến mạch máu não tuy nguy hiểm nhưng có thể ngăn ngừa được khoảng 80% bằng cách thay đổi lối sống. Duy trì lối sống lành mạnh với chỉ số cân nặng ổn định; tập thể dục đều đặn 30 phút/ngày; ăn uống thực phẩm lành mạnh...
Tai biến mạch máu não là gì?
Dù não bộ chỉ chiếm 2% trọng lượng cơ thể nhưng nó lại dùng đến 20% lượng ô-xy mà chúng ta hít thở để duy trì hoạt động thông qua lượng máu giàu ô-xy mà các động mạch máu não cung cấp. Nếu vì một lý do nào đó mà dòng chảy của máu bị chặn lại, các tế bào não không được cung cấp ô-xy sẽ bắt đầu chết đi, khi đó bạn sẽ bị “anh bạn” tai biến mạch máu não hay còn gọi là đột quỵ não ghé thăm.
Tai biến mạch máu não là chứng bệnh nghe rất quen tai nhưng chẳng ai muốn “đụng phải” vì di chứng nó để lại thật đáng sợ - hoặc tàn phế hoặc tử vong. Hãy vượt qua nỗi sợ hãi để tìm hiểu kỹ càng về bệnh bạn nhé!
Tai biến mạch máu não là tình trạng một phần não bộ bị hư hại đột ngột do thiếu máu nuôi vì mạch máu bị tắc nghẽn do cục máu đông hay do mạch máu não bị vỡ gây xuất huyết não. Tình trạng này làm cho các mô não bị tổn thương hoặc chết dần đi gây tổn thương não nghiêm trọng, khiến vùng cơ thể do phần não đó điều khiển sẽ ngưng hoạt động dẫn đến cơ thể tê, mất cảm giác, yếu liệt nửa người, không nói được hoặc hôn mê, thậm chí tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. Nếu được cứu sống thì tỷ lệ tàn tật suốt đời cũng rất cao, làm giảm chất lượng sống vì không thể lao động và rút ngắn tuổi thọ của người bệnh.
Làm thế nào để nhận diện cơn tai biến mạch máu não?
Não bộ con người hoạt động rất phức tạp và mỗi người mỗi khác, vì vậy triệu chứng của tai biến mạch máu não cũng không giống nhau. Tuy nhiên, triệu chứng của bệnh thường xuất hiện đột ngột và có thể xảy ra với bất kỳ ai và độ tuổi nào. Dưới đây là 5 triệu chứng khởi đầu phổ biến của tai biến mạch máu não mà bạn nên biết và không nên bỏ qua.
-
Méo miệng. Thường xảy ra đột ngột vào buổi sáng khi thức dậy
-
Một bên cánh tay, một chân hoặc nửa người bị yếu hoặc tê đến mức nhấc không lên
-
Đột nhiên nói năng trở nên khó khăn, cứng hàm không rõ nguyên nhân
-
Mắt nhìn kém, mờ hồ hoặc mất hẳn thị lực
-
Choáng váng, nhức đầu, chóng mặt dữ dội
Các triệu chứng này có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc xuất hiện cùng một lúc. Đôi khi các triệu chứng trên sẽ nhanh chóng ổn định trở lại nên nhiều người chủ quan mà không biết rằng đó là biểu hiện của cơn thiếu máu não thoáng qua - tiền thân của tai biến mạch máu não - báo hiệu bạn có nguy cơ cao bị đột quỵ não. Tốt nhất là hãy cảnh giác với bất kỳ triệu chứng nào trong số 5 triệu chứng kể trên, đặc biệt là đối với những ai có tiền sử bị tăng huyết áp, đái tháo đường và các bệnh lý mạn tính khác như rối loạn mỡ máu, béo phì...
Cần làm gì khi có dấu hiệu tai biến mạch máu não?
Ngay khi nhận thấy ai đó có bất kỳ biểu hiện nào trong số 5 triệu chứng phổ biến của tai biến mạch máu não, bạn hãy nới lỏng quần áo người bệnh, đặt họ nằm nghiêng trên mặt phẳng, đầu kê cao khoảng 30 độ đồng thời tránh cho ăn uống hay uống bất kỳ loại thuốc nào để tránh nguy cơ bị sặc. Song song đó, bạn hãy gọi cấp cứu ngay lập tức hoặc nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời.
Lưu ý là phải tránh đưa người bệnh đi quá xa vì thời gian càng kéo dài thì tình trạng bệnh sẽ trở nên nặng hơn, tỷ lệ tử vong cũng như tàn tật sẽ càng cao hơn do lượng tế bào não bị tổn thương và chết cũng cao hơn. Hãy nhớ không được làm người bệnh hoang mang; khuyên người bệnh nên giữ bình tĩnh, hít thở thật sâu và đều vì điều đó sẽ làm lưu lượng máu lên não tốt hơn, càng có lợi hơn trong việc điều trị.
Bệnh tai biến mạch máu não có chữa được không?
Tai biến mạch máu não là nguyên nhân hàng đầu khiến người bệnh phải nhập viện cấp cứu và cần được chăm sóc lâu dài tại nhà. Mức độ điều trị hiệu quả đến đâu còn phụ thuộc vào việc não bộ bị tổn thương ở phần nào và mức độ tổn thương ra sao. Người bị tai biến nhẹ thì có thể chỉ bị yếu liệt nhẹ ở một bên cánh tay hoặc chân nhưng một người bị nặng thì có thể bị liệt vĩnh viễn hoặc mất khả năng nói. Một số người có thể hồi phục hoàn toàn sau khi điều trị tai biến mạch máu não nhưng có đến 2/3 số người sẽ bị một số khiếm khuyết nào đó dù điều trị thành công và sống sót.
Trong điều trị tai biến mạch máu não, hiệu quả còn phụ thuộc vào thời gian phát hiện bệnh. Đây là một tình trạng y tế nghiêm trọng cần được chăm sóc cấp cứu. Thời gian càng dài, tình trạng não tổn thương càng nghiêm trọng và khả năng hồi phục cũng thấp hơn. Vì vậy, hành động nhanh chóng khi bị tai biến mạch máu não sẽ giúp gia tăng cơ hội sống sót và hồi phục hoàn toàn. Đừng đi ngủ để chờ xem các triệu chứng có đỡ hơ. không hoặc tự lái xe/ nhờ ai đó đến chở bạn đi bệnh viện, việc bạn cần làm là gọi cấp cứu. Càng trì hoãn thời gian, việc điều trị tai biến mạch máu não càng kém hiệu quả.
Tai biến mạch máu não tuy nguy hiểm nhưng có thể ngăn ngừa được khoảng 80% bằng cách thay đổi lối sống. Duy trì lối sống lành mạnh với chỉ số cân nặng ổn định; tập thể dục đều đặn 30 phút/ngày; ăn uống thực phẩm lành mạnh và luôn giữ mức huyết áp, lượng đường trong máu, cholesterol trong cơ thể ở ngưỡng cho phép chính là chìa khóa vàng giúp bạn tránh xa tai biến mạch máu não.
Tổng hợp.